ΔHMHTPHΣ APBANITAKHΣ
Ιστορικός - Mουσείο Mπενάκη
«ΚAΘ' ENOΣ το όνειρον είναι να γίνη, μιαν ημέραν, εθνικός ευεργέτης. Συνήθως γεννάται πτωχός. Εκπατρίζεται και αρχίζει την βιοπάλην ως υπηρέτης. Eπειτα προάγεται εις υπάλληλον, εις παντοπώλην, εις έμπορον, εις συνεταίρον του προϊσταμένου του. Πλουτίζει, νυμφεύεται και μένει άπαις. Κάποτε αρχίζει τας δωρεάς του και ζων. Αλλά θνήσκων, ζάπλουτος, κληροδοτεί την περιουσίαν του εις το έθνος. Είναι ο τύπος του νεωτέρου Eλληνος, ως εθνικού ευεργέτου. […] Και όμως οι εθνικοί ευεργέται δεν είναι το υπέρτατον θαύμα του πολιτισμού και της προόδου. Η καλλιτέρα ευχή ενός αληθινού και φωτισμένου φίλου της Ελλάδος θα ήτο ν' ανατείλη γρήγορα η εποχή, κατά την οποίαν η πατρίς μας δεν θα έχη πλέον ανάγκην ευεργετών. […] Αν οι Eλληνες είχομεν περισσότερον πολιτικήν αρετήν, αν αφήναμεν άθικτον τον δημόσιον πλούτον […], η κυβέρνησις δεν θα ήτο εις θέσιν ν' ανεγείρη και να διατηρήση το καλλίτερον διδασκαλείον, χωρίς να έχη ανάγκην κανενός;»
Έτσι μιλούσε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, με αφορμή τον θάνατο του Γρηγορίου Μαρασλή (εφ. Αθήναι, 6 Μαΐου 1907). Και είναι προφανές ότι ο Zακυνθινός λογοτέχνης είχε στο νου του πολύ πιο σύνθετα ερωτήματα από εκείνα που σε μεγάλο βαθμό συνόδευσαν την ιστοριογραφία μας, όταν παλαιότερα καταπιανόταν με το ζήτημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου