Παρασκευή 30 Ιουλίου 2010

Οι αληθινές διαπραγματεύσεις έχουν κόστος


Έχουμε συνηθίσει λόγω αμηχανίας και αδυναμίας να θεωρούμε τις διαπραγματεύσεις ως μια απλή διαδικασία που παραμένει ουσιαστικά τυπική. Δεν συνειδητοποιούμε ότι οι αληθινές διαπραγματεύσεις έχουν πάντα κόστος και πρέπει να υπάρχει μια στρατηγική διαχείριση της κρίσης. 

Διότι κάθε αληθινή διαπραγμάτευση είναι μια κρίση με επιλογές και οι επιλογές είναι κόστος. 

Ο λόγος είναι απλός και σχετίζεται με την ελευθερία. Η ελευθερία κινήσεων δεν είναι μόνο μια δυνατότητα. Όταν υλοποιείται η κίνηση, υπάρχει μια αλλαγή και στις αληθινές διαπραγματεύσεις π.χ. συνθήκες, συμβάσεις, σχέδια, αυτή η αλλαγή αποτελεί αλλαγή φάσης. Δίχως την τελευταία έχουμε την εντύπωση ότι όλοι διαπραγματεύονται δίχως κόστος. Μόνο που αυτό το σχήμα ισχύει μόνο και μόνο για ανούσιες διαπραγματεύσεις. Αυτές λειτουργούν μόνο σε ένα κλειστό χώρο που δεν έχει καμία σχέση με τις ανοιχτές δομές των λαών και των πολιτισμών. 

Οι αληθινές διαπραγματεύσεις δεν είναι απλώς κοινωνικές σχέσεις, όπως νομίζουν οι περισσότεροι. Η κοινωνία δεν παράγει έργο ούτε σε αυτόν τον τομέα απλώς βιώνει τις επιπτώσεις διότι για αυτήν δεν είναι παρά μόνο αρχικά δεδομένα της κατάστασης. Η έλλειψη μνήμης σίγουρα καθησυχάζει αλλά δεν αντικαθιστά την έλλειψη νοημοσύνης και φαντασίας. Κατά συνέπεια δίχως δημιουργικότητα μόνο συμβατικές λύσεις μπορούμε να βρούμε και αυτές βέβαια έχουν τα όριά τους. 

Επανερχόμαστε λοιπόν στην έννοια του κόστους. Η γενική τάση είναι για τους υπεύθυνους να βρίσκονται σε μια ομαλή πορεία που τους εξασφαλίζει τη διατήρησή τους στο ρόλο της αδράνειας. Στην πραγματικότητα, το μόνο που τους εξασφαλίζει είναι τη μη ύπαρξή τους στον τομέα των αποφάσεων. Κατά συνέπεια δεν έχουν κανένα ρόλο στις αληθινές διαπραγματεύσεις ειδικά αν είναι διακρατικές. 

Η μη προετοιμασία δεν είναι μόνο λάθος αλλά έγκλημα διότι οι επιπτώσεις αφορούν τους λαούς. Με άλλα λόγια, σε επίπεδο αποφάσεων και διαπραγματεύσεων, ο υπεύθυνος που δεν μπορεί να προκαλέσει μια αλλαγή φάσης ή να την αντέξει, είναι υπεύθυνος μόνο της μοίρας του, όχι του πεπρωμένου ενός λαού. Επομένως πρέπει να είναι γνωστό και στο λαό.

Αυτός που φοβάται το κόστος δεν έχει να παίξει κανένα ρόλο στην εξέλιξη των καταστάσεων. Ανήκει αποκλειστικά στο παρόν και συνεπώς δεν έχει μέλλον. Πώς θα μπορούσε λοιπόν να το προσφέρει στους άλλους; Οι αληθινές διαπραγματεύσεις δείχνουν τους άξιους, καμιά άλλη.
Ν. Λυγερός

Τρίτη 27 Ιουλίου 2010

Μάχη στα Δεβενάκια ( 26 Ιουλίου 1822)

Μία από τις σημαντικότερες μάχες του αγώνα της Ανεξαρτησίας, στην οποία διαφάνηκε η στρατηγική ιδιοφυΐα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Είναι γνωστή η παρακάτω ρήση του μεγάλου ανδρός που μας δείχνει το πνεύμα της εποχής και όχι μόνον!

«Η αρχηγία ενός στρατεύματος ελληνικού ήταν μία τυραννία, διατί έκαμνε και τον αρχηγό και τον κριτή και τον φροντιστή, και να του φεύγουν κάθε ημέρα και πάλιν να έρχωνταιֹ να βαστάη ένα στρατόπεδον με ψέματα, με κολακείες, με παραμύθιαֹ να του λείπουν και ζωοτροφίαις και πολεμοφόδια, και να μην ακούν και να φωνάζει ο αρχηγόςֹ ενώ εις την Ευρώπην ο αρχιστράτηγος διατάσσει τους στρατηγούς, οι στρατηγοί τους συνταγματάρχας, οι συνταγματάρχαι τους ταγματάρχας και ούτε καθεξήςֹ έκανε το σχέδιό του και εξεμπέρδευε. Να μου δώσει ο Βέλιγκτων 40.000 στράτευμα το εδιοικούσα, αλλ΄αυτουνού να του δώσουν 500 Έλληνας δεν εμπορούσε ούτε μία ώρα να τους διοικήση. Κάθε Έλληνας είχε τα καπρίτσια του, το Θεό του, και έπρεπε να κάνει κανείς δουλειά με αυτούς, άλλον να φοβερίζη, άλλον να κολακεύη, κατά τους ανθρώπους».

Στις αρχές Ιουλίου του 1822, ένας νέος κίνδυνος φάνηκε για την Επανάσταση, με την κάθοδο στην Πελοπόννησο ισχυρής τουρκικής δύναμης υπό τον ικανότατο Μαχμούτ Πασά, γνωστότερο ως Δράμαλη. Ο Σουλτάνος, σε πλεονεκτική θέση μετά την εξολόθρευση του Αλή Πασά, είχε στρέψει την προσοχή του στους επαναστατημένους Έλληνες. Χωρίς να συναντήσει την παραμικρή αντίσταση στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα, ο Δράμαλης με 25.000 άνδρες προέλασε ταχύτατα και στις 6 Ιουλίου στρατοπέδευσε στην Κόρινθο. Βασικός του στόχος ήταν η ανακατάληψη της Τριπολιτσάς και η κατάπνιξη της Επανάστασης στον Μοριά με τη βοήθεια του στόλου, που θα κατέπλεε στον Αργολικό Κόλπο.

Παρακούοντας τους τοπικούς τούρκους ηγέτες, οι οποίοι τον συμβούλευσαν να κάνει ορμητήριό του την Κόρινθο κι έχοντας μεγάλη εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του, ο Δράμαλης διέταξε τον στρατό του να προελάσει προς το Ναύπλιο για να λύσει την πολιορκία του. Αφού κατέλαβε τον Ακροκόρινθο, έφθασε ανενόχλητος στο Άργος και στρατοπέδευσε έξω από την πόλη στις 12 Ιουλίου. Οι επαναστάτες πιάστηκαν στον ύπνο και δεν μπόρεσαν να υπερασπίσουν τα μεταξύ Κορίνθου και Άργους στενά, από τα οποία διήλθε η τουρκική στρατιά.

Μόλις μαθεύτηκε ότι ο Δράμαλης με τον στρατό του πλησιάζει στο Άργος, επικράτησε μεγάλη σύγχυση στους Έλληνες, ιδιαίτερα μάλιστα όταν πληροφορήθηκαν τη λύση της πολιορκίας του Ναυπλίου. Κυβέρνηση και βουλευτές αναχώρησαν πανικόβλητοι από το Άργος για τους Μύλους και από εκεί στα πλοία.

Τη δύσκολη αυτή στιγμή όρθωσε το ανάστημά του ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο κήρυξε πανστρατιά, ενώ με δραστήρια μέτρα και συντονισμένες ενέργειες κατόρθωσε να περιορίσει τον στρατό του Δράμαλη στην Αργολίδα και να ματαιώσει την πορεία του προς την Τριπολιτσά. Τα μέτρα του Κολοκοτρώνη εστιάστηκαν στην κατάληψη στρατηγικών θέσεων στην Αργολίδα (κυριότερη απ' όλες ήταν η Λάρισα, η αρχαία Ακρόπολη του Άργους) και στην τακτική της «καμμένης γης» που εφάρμοσε, δημιουργώντας οξύ επισιτιστικό πρόβλημα στους εισβολείς.

Ο Δράμαλης δεν μπορούσε να προχωρήσει προς την Τριπολιτσά χωρίς να έχει εξασφαλισμένα τα νώτα του. Έχασε πολύτιμο χρόνο με την πολυήμερη πολιορκία του φρουρίου του Άργους και οι άνδρες του εγκλωβίστηκαν εκεί, έχοντας εξαντλήσει τα αποθέματα τροφών τους και χωρίς να έχουν δυνατότητα ανεφοδιασμού. Συνειδητοποιώντας τη δύσκολη κατάσταση, ο Δράμαλης αποφάσισε να επιστρέψει στην Κόρινθο, ελπίζοντας σε βοήθεια από τον Χουρσίτ Πασά της Λάρισας, τον Γιουσούφ Πασά της Πάτρας ή από τον στόλο.

Το σχέδιο υποχώρησης του Δράμαλη έγινε αντιληπτό από τον Κολοκοτρώνη και παρά τις διαφωνίες των προκρίτων, έσπευσε να καταλάβει τις στενές διαβάσεις που οδηγούσαν από το Άργος στην Κόρινθο, με 2.500 άνδρες. Δεν θα άφηνε για δεύτερη φορά τις στενωπούς αφύλακτες, όπως είχε γίνει κατά την προέλαση του Δράμαλη.

Στις 26 Ιουλίου 1822 στα στενά των Δερβενακίων, κοντά στη Νεμέα, οι Τούρκοι υπέστησαν δεινή ήττα, χάνοντας πάνω από 3.000 άνδρες. Στη μάχη εκτός του Κολοκοτρώνη διακρίθηκαν ο Δημήτριος Υψηλάντης, ο Παπαφλέσσας και ιδιαιτέρως ο Νικήτας Σταματελόπουλος, γνωστότερος ως Νικηταράς, που έλαβε το προσωνύμιο Τουρκοφάγος Ο Δράμαλης και οι εναπομείναντες άνδρες του προσπάθησαν να διαφύγουν την επομένη από την κλεισούρα του Αγιονορίου. Όμως, ο Νικηταράς, ο Υψηλάντης και ο Παπαφλέσσας ήταν κι εκεί για να προκαλέσουν νέες βαριές απώλειες στον Δράμαλη στις 28 Ιουλίου.

Ο υπερήφανος Οθωμανός στρατηλάτης, που είχε αρκετές συμπάθειες μεταξύ των ελλήνων οπλαρχηγών για το ήπιο του χαρακτήρος του και τις ικανότητές του, ήταν ένα ανθρώπινο ράκος, αναλογιζόμενος τις συνέπειες από την οργή του Σουλτάνου. Με τα υπολείμματα του στρατού του έφθασε στην Κόρινθο, όπου στα τέλη Οκτωβρίου πέθανε από την απογοήτευσή του. Ο θριαμβευτής Κολοκοτρώνης ανακηρύχθηκε από την Κυβέρνηση Αρχιστράτηγος της Πελοποννήσου, κατ' απαίτηση των οπλαρχηγών.

Η Επανάσταση όχι μόνο είχε διασωθεί, αλλά είχε αποκτήσει ισχυρά θεμέλια, χάρη στο σχέδιο και την τακτική του Γέρου του Μοριά.Η συνέχεια της ευγνωμοσύνης των Ελλήνων πρός τον Θόδωρο είναι γνωστή!

Δευτέρα 26 Ιουλίου 2010

Η μάχη του Μαραθώνα και το Ιράν


Στη Δύση, η μάχη του Μαραθώνα ερμηνεύεται, βάσει του νικηφόρου αποτελέσματος, ως προοίμιο της εκστρατείας του Ξέρξη μια δεκαετία αργότερα καθώς και ως ιστορικό ορόσημο για τη διαμόρφωση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας κατά τις επόμενες δεκαετίες.

Ωστόσο, στον Μαραθώνα υπήρξαν δύο στρατόπεδα, με τη νίκη των Ελλήνων να συνεπάγεται την ήττα της τότε παγκόσμιας υπερδύναμης, της ιρανικής (περσικής) δυναστείας των Αχαιμενιδών, με ιστορικό αντίκτυπο στην ιρανική πλευρά αισθητό ακόμη και σήμερα. Αραγε, πόσο επίκαιρος είναι για τους Ιρανούς ο Μαραθώνας σήμερα;

Αντίθετα με την επικρατούσα γραπτή ελληνο-ρωμαϊκή παράδοση, δεν υπάρχουν μαρτυρίες από την περσική γραπτή παράδοση για τον αντίκτυπο του Μαραθώνα στο εσωτερικό του αχαιμενιδικού βασιλείου λόγω της καταστροφής των αρχαίων περσικών αρχείων. Είναι άγνωστο εάν ο Μαραθώνας διατηρήθηκε στη μνήμη των Ιρανών κατά τους επόμενους αιώνες (ύστερη αρχαιότητα, πρώιμος μεσαίωνας). Βάσει της περσικής λογοτεχνικής παράδοσης, κατά την περίοδο 8ου αι. - 19ου αι. μ.Χ. δεν μαρτυρούνται αναφορές στη μάχη του Μαραθώνα.

Πιθανότερο είναι ότι ο Μαραθώνας είχε λησμονηθεί από τον ιρανικό κόσμο μέχρι τον 19ο αι., ίσως ήδη είχε αρχίσει να περνάει στη λήθη των Ιρανών μετά τη σημαντικότερη ήττα των Αχαιμενιδών στη Σαλαμίνα και πολύ περισσότερο μετά την έλευση του Αλεξάνδρου στο Ιράν. Ενώ για τους Αθηναίους ο Μαραθώνας ήταν μάχη επιβίωσης, για τους αρχαίους Ιρανούς ήταν μία από τις πολλές μάχες που είχαν δώσει έως τότε μακριά από το πολιτικό και πολιτιστικό λίκνο τους.

Ο Μαραθώνας, που είχε ξεχαστεί για τόσους αιώνες, επανήλθε στη συλλογική ιρανική μνήμη του 19ου αι. και του 20ού αι. κατά τη διάρκεια της πολιτικής τους εθνογένεσης επί δυναστείας των Παχλεβί (1925). Ομοια με τη νεοελληνική πολιτική εθνογένεση, η ιρανική βασίστηκε στη Θεωρία της Συνέχειας και τη σύνδεση με το αρχαίο ιρανικό παρελθόν. Αναδείχθηκαν τα διάφορα γεγονότα, πρόσωπα και καταστάσεις, ορόσημα εν γένει, της λαμπρής αρχαίας ιρανικής ιστορίας για να τονιστεί η σημασία τους για το σύγχρονο Ιράν. Αντίθετα, ήττες, ατυχίες και αποτυχίες αποχρωματίστηκαν. Εκτοτε ο Μαραθώνας θεμελίωσε αποφατικά, μαζί με άλλα γεγονότα, τον ιρανικό εθνισμό.

Η Ισλαμική Επανάσταση (1979) έθεσε το έθνος, ως σημείο πολιτιστικού αυτοπροσδιορισμού, σε δεύτερη μοίρα και το Ισλάμ σε πρώτη. Σήμερα ο εθνισμός εξακολουθεί να είναι ισχυρός στην πολιτική κοσμοθεώρηση των Ιρανών και ο Μαραθώνας να κατέχει τον ίδιο ρόλο. 

Οπου υπάρχει ισχυρή εθνική ιδεολογία, ο Μαραθώνας έχει μεγαλύτερη αποφατική σημασία, ενώ, όπου υπεισέρχεται το Ισλάμ, ο Μαραθώνας αποκτά μικρότερη επιρροή και ρόλο, καθώς οτιδήποτε συνέβη προϊσλαμικά, την εποχή της Αγνοιας (τζαχιλίγια), έχει μικρή έως μηδαμινή σημασία.

Οι μεγαλοαστοί και μεσοαστοί χαρακτηρίζονται από υψηλό εθνικό φρόνημα, ενώ οι μικροαστοί και κάτοικοι της υπαίθρου προσεγγίζουν πιο εξισορροπητικά το Ισλάμ και τον εθνισμό. Το σιιτικό ιερατείο, απορρίπτοντας τον εθνισμό και τα παράγωγά του, είναι πιο πρόθυμο να συζητήσει για τον Μαραθώνα, ο οποίος δεν έχει ιδιαίτερη σημασία λόγω της «ηθικής άγνοιας» της προϊσλαμικής περιόδου. 

Οι λαϊκοί (μη ιερωμένοι) πολιτικοί της χώρας χαρακτηρίζονται από υφέρπον έως ολοφάνερο εθνικό συναίσθημα ανάλογα με την πολιτική τους τοποθέτηση: οι εκσυγχρονιστές-προοδευτικοί και μετριοπαθείς είναι πιο εκκοσμικευμένοι και πιο δεκτικοί στον εθνισμό. Η αποφατική σημασία του Μαραθώνα σε αυτούς είναι ισχυρή. Αντίθετα, οι συντηρητικοί πολιτικοί ρέπουν περισσότερο προς το Ισλάμ και υποβιβάζουν τον εθνικό αντίκτυπο του Μαραθώνα.

Σήμερα, εάν ερωτηθεί ο μέσος Ιρανός για τον Μαραθώνα, θα μιλήσει απρόθυμα για την ήττα των Αχαιμενιδών και θα τονίσει το ένδοξο αχαιμενιδικό παρελθόν, ίσως με την ίδια προθυμία που ένας Νεοέλληνας, σε ένα άλλο ιστορικό γεγονός, θα αποχρωμάτιζε λ. χ. τον εξοστρακισμό του Θεμιστοκλή από τους Αθηναίους και τη φυγή του στην αυλή του Μεγάλου Βασιλέα, τονίζοντας συγχρόνως τον προγενέστερο ευεργετικό ρόλο του Θεμιστοκλή για την Ελλάδα στη ναυμαχία της Σαλαμίνας…
Σημαντική πολιτική έκφανση του Μαραθώνα στην κοσμοθεώρηση των Ιρανών σήμερα αποτελεί η πανάρχαια σύγκρουση Ανατολής-Δύσης. Αληθεύει ότι ο ιρανικός κόσμος σήμερα, σε αντίθεση με τον παρηκμασμένο πολιτικά ελληνικό κόσμο, εξακολουθεί να αναπτύσσει γεωπολιτική δράση διεθνούς εμβέλειας. 

Κατά το β΄ ήμισυ του 20ού αι. η γεωπολιτική σύγκρουση του Ιράν με τη Δύση δεν είχε αντίπαλο την Ελλάδα, αλλά τη Βρετανία και κατόπιν τις ΗΠΑ, με την ΕΣΣΔ να κατέχει ευμετάβλητο ρόλο. Οπως και στην αρχαιότητα, το Ιράν σήμερα ενδιαφέρεται για τη γεωπολιτική πρόσβασή του στη Μεσόγειο Θάλασσα τόσο κατά την εθνική κοσμοθεώρηση του σάχη Μοχαμάντ Ρεζά Παχλεβί, όσο και κατά την ισλαμική αντίληψη του κόσμου του Ισλάμ (Νταρ αλ-Ισλάμ) και του κόσμου του Πολέμου (Νταρ αλ-Χαρμπ) που επανέφερε ο αγιατολάχ Χομεϊνί.

Λόγω της καταλυτικής επιρροής του αρχαιοελληνικού πολιτισμού στην πολιτική κοσμοαντίληψη της Δύσης σήμερα, οι μείζονες πολιτικά χώρες της Δύσης ταυτίζονται με τη «γιαγιά» αρχαία Ελλάδα και τη «μητέρα» Ρώμη, τοποθετώντας στον Μαραθώνα τις απαρχές της ίδιας τους της πολιτικής και στρατιωτικής ιστορίας.

Οι Ιρανοί το γνωρίζουν αυτό και συνδέουν τη σημασία της επετείου του Μαραθώνα με τη γεωπολιτική σύγκρουση Ιράν - Δύσης στη Μ. Ανατολή (Παλαιστινιακό, Ιράκ, Αφγανιστάν), τρέφοντας παράλληλα φιλικά αισθήματα και σεβασμό στην καχεκτική γεωπολιτικά νεότερη Ελλάδα, λόγω της πολιτιστικής κληρονομιάς της.               

  Ο Μαραθώνας σήμερα στο Ιράν και στη Δύση, έχει περισσότερο επίκαιρη γεωπολιτική σημασία, και λιγότερο αναμνηστική, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα…

       Tου Ευάγγελου Βενετη, 
ισλαμολόγου - ιρανολόγου στο Πανεπιστήμιο Λέιντεν Ολλανδίας,
επιστημονικόυ συνεργάτη ΕΛΙΑΜΕΠ.

Δευτέρα 19 Ιουλίου 2010

Η ΜΑΧΗ ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ (Aπρίλιος 1897)


Ο Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1897 ήταν πόλεμος μεταξύ του Βασιλείου της Ελλάδας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ως απόρροια της τότε έκβασης του Κρητικού προβλήματος.

Κατέληξε σε ταπεινωτική ήττα της Ελλάδας και επιβολή διεθνούς οικονομικού ελέγχου.

Ο πόλεμος άρχισε στις 6 Απριλίου 1897 και έληξε με την παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων στις 7 Μαΐου, αφού οι Τούρκοι είχαν καταλάβει τη Θεσσαλία. Η ειρήνη υπογράφηκε στις 6 Σεπτεμβρίου, σε προσωρινή συνθήκη μετά από πεντάμηνες διαπραγματεύσεις των Μεγάλων Δυνάμεων με το Οθωμανικό κράτος (την Υψηλή Πύλη). Η τελική συνθήκη υπογράφηκε στις 22 Νοεμβρίου 1897.

Απετέλεσε την πρώτη πολεμική εμπλοκή της Ελλάδας, κατά την οποία και δοκιμάσθηκε σε εκστρατεία τόσο ο τότε πολεμικός μηχανισμός όσο και πολεμικό δυναμικό, 67 χρόνια μετά από την απόκτηση της ανεξαρτησίας της.

Αναλύοντας αρχικά τη μάχη στα Φάρσαλα, κατά την οποία η μόνη εμπλοκή δυνάμεων ήταν στην τοποθεσία Τατάρ από τον Νικολαίδη, ο στρατός μας αριθμούσε 20.000, αλλά πολέμησαν μόνο τέσσερα τάγματα, γεγονός που εγείρει σοβαρό προβληματισμό για τη σκοπιμότητα αυτής της τακτικής ενέργειας του Αρχιστράτηγου. 

Την ίδια χρονική στιγμή η Ταξιαρχία του Σμολένσκη που αριθμούσε μόνον 4.000 άνδρες, δεν υπεχώρησε όπως έκανε ο Αρχιστράτηγος αλλά διεξήγαγε την μάχη του Βελεστίνου, στην τοποθεσία όπου ο Σμολένσκη κέρδισε μετά την μάχη στην Δίοδο Ρεβενίου και δεύτερη νίκη.

Η Ταξιαρχία Σμολένσκη είχε αναπτυχθεί αμυντικά στους λόφους του Βελεστίνου και δεχόταν σφοδρή επίθεση, ενώ η μάχη κράτησε όλη την ημέρα με αιματηρές τουρκικές επιθέσεις που δεν διεκόπησαν μήτε όταν άρχισε να πέφτει κατακλυσμιαία βροχή με χοντρό χαλάζι, γράφει ο Πάγκαλος:
«Η τουρκική επίθεσις ήτο σφοδρά και τμήματα τινά εκάμφθησαν…Αλλά ο Σμολένσκης δεν ήτο εκ των ανθρώπων που κλονίζονται με την πρώτην ατυχίαν. Ωδήγησεν αυτοπροσώπως προς την απειλούμενην πτέρυγα τμήμα της εφεδρείας του, συνεκράτησεν τους υποχωρούντας και, ου μόνον επανέφερεν τους φυγάδας εις τας θέσεις των, αλλά και δι ερρωμένης αντεπιθέσεως απώθησεν τον εχθρόν εις αρκετήν απόστασιν. 

Ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Σμολένσκης ήτο ανήρ υψηλού αναστήματος και με ευρύτατους ώμους, πραγματικός γίγας. Κατά την στιγμήν της κρίσεως ανεφάνη εις το μέσον των υποχωρούντων και, κρατών, πάλλων ογκώδη ράβδον δια της δεξιάς ανεφώνησεν με την βαρείαν φωνήν του : «Ντροπή σας! Φωνάζατε ζήτω ο πόλεμος και τώρα φεύγετε σαν γυναικούλες»!

Το αποτέλεσμα υπήρξε άμεσον. Οι φυγάδες εσταμάτησαν, ανεστράφησαν και ανακατέλαβαν τας θέσεις των. Το επεισόδιον αυτό, το οποίον μου αφηγήθει αυτόπτης μάρτυς, ο αείμνηστος Χατζηανέστης, υπασπιστής του Σμολένσκη, αποδεικνύει την υψίστη σημασίαν που έχει εν πολέμω η προσωπική αξία του αρχηγού και η άμεσος παρέμβασίς του εις ωρισμένας κρισίμους στιγμάς του αγώνος».

Ο Μαζαράκης πλέκει το εγκώμιο του Σμολένσκη γράφει:
« Ο κόσμος είχε ανάγκη κάπου να αναπαύσει το βλέμμα του και δι αυτό εθεοποίησε τον Σμολένσκη. Αν είχε την φιλοδοξία και την ικανότητα ηδύνατο να γίνει τότε δικτάτωρ. Αλλά ήτο μικρότερος των περιστάσεων».!!
Ο Μαζαράκης στη συνέχεια διακωμωδεί τους υπευθύνους του πολέμου και βλέπει με καλό μάτι μια επανάσταση για την απομάκρυνση της Βασιλείας από την Ελλάδα, πράγμα που έκανε αργότερα ο Πλαστήρας.

Τη σημασία της μάχης του Βελεστίνου και η σφοδρότητά της αποδεικνύουν οι απώλειες των εμπλεκομένων:
«Κατά την μάχην η γενναιότητα των Τούρκων υπήρξε παραδειγματική.. το πυρ του Ελληνικού πεζικού καταστρεπτικόν…η δράσις του πυροβολικού αποτελεσματική και η κατανάλωσις των πυρομαχικών εκατέρωθεν τεραστία. Αι απώλειαι των Τούρκων ανήρχοντο εις 1.300 νεκρούς και τραυματίες. Αι απώλειαι των Ελλήνων συνίστατο εις 30 νεκρούς και 100 περίπου τραυματίας».

Ο Σμολένσκη μετά το τέλος της μάχης τηλεγράφησε στην Αθήνα την επιτυχία με την παροιμιώδη φράση «Η Ταξιαρχία μου πλέει εις το αίμα». Η Κυβέρνηση συνεχάρη ολόθερμα με το πιο κάτω τηλεγράφημα:        «Το Υπουργικόν Συμβούλιον συγκεκινημένο εκφράζει υμίν και εις τον υφ υμάς γενναίον στρατόν την ευγνωμοσύνην του Έθνους δια τας λαμπράς υμών νίκα, δικαιώσάσας την τιμήν του στρατού και της χώρας».

Στην Βουλή εγκωμιάστηκε ο νικητής του Βελεστίνου.

Αλλά η πανελλήνια αυτή δόξα του Σμολένσκη προκάλεσε και το αντίστοιχο μίσος από την πλευρά των Ανακτόρων, διότι ο γενναίος με το παράδειγμά του είχε εκθέσει τον  Κωνσταντίνο που υποχωρούσε διαρκώς κατηγορώντας μάλιστα το στράτευμα ως «στρατό δειλών και φυγάδων».

Για την ακρίβεια των παραπάνω στο «ημερολόγιόν του» ο Ιωάννης Μεταξάς, που υπηρετούσε στο στρατηγείο του Κωνσταντίνου κριτικάρει σκληρά τον Σμολένσκη:

«Μετά την εν Λαρίσση υποχώρησιν, όσον εμειούτο το γόητρον του Διαδόχου τόσον υψούτο το του Σμολένσκη. Ήτο ου μόνον ήρως αλλά και έξοχος στρατιωτικός νους. Απεσιωπήθη τελείως υπό των εφημερίδων η εκ Ρεβενίου άτακτος και εν πλήρει αποσυνθέσει υποχώρησίς του, η πρώτη εν Βελεστίνω κατά την 15 Απριλίου αποτυχία του ένεκα της κακής πορείας της Ταξιαρχίας του. Συγχρόνως, αι εφημερίδες εκαλύφθησαν υπό πλήθους επεισοδίων των ηρωικών πράξεων του εξόχου στρατηγού. Τα επεισόδια ταύτα απολύτως ψευδή, εδόθησαν ή διεδόθησαν παρ ααυτού του ιδίου ή των συγγενών του. Άλλα επλάστηκαν υπό των ανταποκριτών των εφημερίδων τους οποίους επεριποιήθει, και οι οποίοι σχεδόν πάντες έτυχον τοιούτων περιποιήσεων παρά του Διαδόχου ή του Σαμπουτζάκη.. Άλλα επλάστηκαν παρά των επιθυμούντων την κατάληψιν της αρχής Ράλλης πχ»
(Ο Ράλλης έγινε πρωθυπουργός με παράκληση του Γεωργίου πριν την νίκη του Βελεστίνου) 

«Ο ήρως Σμολένσκη αποδεικνύεται εις αμαθής στρατηγός πλειστάκις εκθέσας τον στρατόν του εις καταστροφήν και πολλαχού υποστάς αποτυχίας, επιμελώς υπό των εν Αθήναις φίλων του και συγγενών αποκρυβείσας».

Το μίσος των ανακτόρων φανερώθει όταν τέθηκε θέμα αντικατάστασης του αποτυχόντος Σαπουντζάκη με τον Σμολένσκη , τότε ο Κωνσταντίνος ΑΡΝΗΘΗΚΕ ΜΕ ΠΕΙΣΜΑ να τον δεχθεί στο στρατηγείο του, ο υπουργός εξώρκιζε τον Κωνσταντίνο ότι «αι περιστάσεις είναι δειναί» και εκάμφθει μόνο μετά την επέμβαση του Γεωργίου. Απάντησε δια τηλεγραφήματος πικρού αφού πρόσθεσε περί της Κυβερνήσεως απειλή εκδικήσεως «Je m en souviendrai».

Με το τελευταίο φως ο εχθρός αποσύρθηκε στις βάσεις του και οι πολεμιστές του Σμολένσκη καταπονημένοι έπεσαν για ύπνο.

Στο μεταξύ ο εχθρός συγκέντρωνε εφεδρείες για να αναπληρώσει τα κενά που του δημιουργήθηκαν και να αποκτήσει υπεροπλία που θα του επέτρεπαν την επικράτηση του. Αλλά και ο Σμολένσκη ήταν προετοιμασμένος να συνεχίσει τον αγώνα , το είπε μάλιστα και προς τους ξένους δημοσιογράφους «Ευρισκόμεθα ενταύθα δια να υπερασπίσω τον Βόλον, οι Τούρκοι δέον να διέλθουν επί του σώματός μου πριν εισέλθουν εις την πόλιν αυτήν. Σας βεβαιώ ότι δεν θα αποθάνω εύκολα. Θα προτιμούσα να βαδίσω προς Λάρισα , αλλά μόνος μου δεν δύναμαι να το πράξω».

Ο Κωνσταντίνος δεν του έστειλε ενισχύσεις και όχι μόνο αυτό αλλά στις 3 το πρωί ενώ αναπαυόταν του έστειλε ένα συνταρακτικό τηλεγράφημα: «Υποχωρώ την εσπέραν ταύτην μετά του στρατού εις Δομοκόν. Έλθετε εκεί αμέσως Κωνσταντίνος Διάδοχος».

Ο γιγαντώσομος αγαθός Συνταγματάρχης δεν μπόρεσε να κρατήσει την οργή του και άρχισε να φωνάζει «Ντροπή ! Ντροπή! Οι στρατιώτες του Διαδόχου είναι οι ίδιοι με τους δικούς μου, μπορούν να κερδίσουν μάχες, εάν τους διοικεί ικανός αρχηγός».

Όταν δόθηκε η επίσημη διαταγή εκκένωσης της πόλης, του Βόλου εξελίχθηκαν σκηνές κολάσεως. Εκατοντάδες γυναικόπαιδα βρήκαν άσυλο στα πολεμικά πλοία, χιλιάδες άνδρες πήραν τα βουνά. Όλοι περίμεναν σφαγές από τους Τούρκους.
Οι ξένοι πρόξενοι έστειλαν πρεσβεία στον Ετέμ πασά και του ζητούσαν ειρηνική κατάληψη της πόλης και εγγυήσεις για την ασφάλεια της ζωής και της περιουσίας.
Ο Οθωμανός πασάς συγκατάνευσε και στις 26 Απριλίου 1897 μπήκαν στον Βόλο οι Τούρκοι, μόλις 17 χρόνια πρόλαβε να ζήσει ελευθέρα η πόλη.

Στην Αθήνα όταν μαθεύτηκε η πλήρης κατάληψη της Θεσσαλίας και η πυρπόληση του Βελεστίνου από τους Τούρκους άρχισε να πνέει επαναστατικός άνεμος.

Η νίκη του Σμολένσκη έσωσε το Θρόνου του Γεωργίου, ο κόσμος κάλμαρε, παρηγορήθηκε, συνέτεινε και η ανακοίνωση ότι η Ελλάς ζητούσε επισήμως την μεσολάβηση της Ευρώπης. Η Ελλάς ταπεινωμένη, εξουθενωμένη προσέφευγε στο έλεος των Ισχυρών. 

Συμπερασματικά μπορούμε σήμερα να πούμε με ασφάλεια ότι ο Αρχιστράτηγος του υπόψη ατυχούς πολέμου ήξερε ότι  ήταν προσυμφωνημένα η στρατιωτική ήτα και οι οικονομικές παραχωρήσεις 
προς τη διεθνή οικονομική κοινότητα της εποχής, που έλεγχαν οι τότε μεγάλες δυνάμεις . Αυτό αποδεικνύεται καθώς:
                   1.  Έκανε συνεχώς οικονομία δυνάμεων υποχωρώντας και επιβραδύνοντας τον εχθρό.
                   2.  Χολώθηκε από τον Σμολένση, ο οποίος αμύνθηκε σθεναρά στην τοποθεσία Βελεστίνου και σπατάλησε δυνάμεις και χρόνο, αλλά κυρίως του μείωσε το γόητρο. 
                    3.  Σταμάτησε την υποχώρηση και υπέγραψε συνθήκη ειρήνης, μετά τη μάχη του Δομοκού, έξω από την Λαμία, γνωρίζοντας ότι τα χαμένα εδάφη θα του παραχωρηθούν πίσω, όπως και έγινε καθώς οι Τούρκοι παρά τις αντιδράσεις τους υποχρεώθηκαν να ξαναγυρίσουν στα Τέμπη στον Πηνειό ποταμό.
                    
Συνέπεια όλων των παραπάνω  για τη χώρα μας ήταν η υποχρεωτική  καταβολή πολεμικών αποζημιώσεων, τις οποίες για να εκπληρώσουμε επισυνάψαμε δάνεια με ξένους οίκους!

Και τελικά το 1897 ήρθε για πρώτη φορά το ΔΝΤ στη χώρα μας, το οποίο επέβαλε το γνωστό μονοπώλιο για 100 χρόνια σε κάποια κρίσιμα προϊόντα της εποχής...!

Πέμπτη 8 Ιουλίου 2010

«Στρατηγικόν του Κεκαυμένου», μια κριτική ματιά στη ζωή του 11ου αιώνα.

-->
Παρ' όλο που δεν είναι ακριβώς ένα πρακτικό εγχειρίδιο απευθυνόμενο σε στρατιωτικούς ή γεμάτο με συμβουλές και θεωρητικές πραγματείες περί του πολέμου, το Στρατηγικόν του Κεκαυμένου είναι ένα κείμενο μοναδικό στο είδος του εξαιτίας του συμβουλευτικού χαρακτήρα του.

Η μοναδικότητά του δε σταματά εδώ. Παρέχει μια εικόνα για το δημόσιο και ιδιωτικό βυζαντινό βίο ανεπανάληπτη και εκ των έσω. Είναι μια ζωντανή μαρτυρία για την ιστοριογραφία, που προσπαθεί να αντλήσει πληροφορίες για αυτή την τόσο ευαίσθητη περίοδο της βυζαντινής ζωής. Ο 11ος αιώνας είναι ένας αιώνας αναταραχών και σταδιακής απώλειας εδαφών για τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Η βαθμιαία συρρίκνωση και η ανασφάλεια των ανθρώπων που κατοικούν στα εδάφη της είναι εμφανής.

Ο συγγραφέας του Στρατηγικού αναφέρεται στο «πώς να φέρεται ο τοπικός ευγενής στους ανθρώπους της περιοχής του», έτσι ώστε να μην ξεσηκωθούν εναντίον του, γεγονός που μας οδηγεί στο θέμα της διαστρωμάτωσης στις τοπικές κοινωνίες. Σε κάθε τοπική κοινωνία, αγροτική ή αστική υπάρχουν άρχοντες που παίζουν κυρίαρχο ρόλο ως επικεφαλής της τοπικής διοίκησης. Αυτοί οι άρχοντες μέλη αριστοκρατικών οικογενειών της επαρχίας ήρθαν συχνά σε σύγκρουση με την κεντρική εξουσία, ξεσηκώνοντας και τον υπόλοιπο πληθυσμό. 

Στην πραγματικότητα έπαιζαν το ρόλο του «προστάτη» ή πάτρωνα, ιδιαίτερα στην επαρχία όπου στην πλειοψηφία τους οι αγρότες ήταν εξαρτημένοι από κάποιον μεγαλοϊδιοκτήτη. Την εξουσία του ο γαιοκτήμων την ασκούσε με διάφορους τρόπους. Παράλληλα με τις εκτάσεις γης όπου δούλευαν εξαρτημένοι αγρότες ή πάροικοι ή εκείνες στις οποίες εργάζονταν μισθίοι και δούλοι, οι βυζαντινοί γαιοκτήμονες είχαν και τα λεγόμενα άυλα δικαιώματα, που τους επέτρεπαν να οικειοποιούνται την πρόσθετη εργασία ελεύθερων φορολογούμενων αγροτών.


 Επίσης φαίνεται πως η βυζαντινή κοινωνία ήταν εξατομικευμένη με εξέχοντα το ρόλο της πυρηνικής οικογένειας σε όλα τα επίπεδα του κοινωνικού ιστού. Οι εξελίξεις στη θρησκεία και τη φιλοσοφία έφεραν στην επιφάνεια τον άγιο και το φιλόσοφο, το μυστικιστή και τον ουμανιστή. Ωστόσο όλοι, ο καθένας με διαφορετικό τρόπο, υπογράμιζαν τη σημασία της ατομικής εμπειρίας. Με αυτόν τον τρόπο υπήρξε μια αλλαγή προοπτικής, μια αίσθηση αποπροσανατολισμού από τις παραδοσιακές αξίες, η οποία κλυδώνισε τον κοινωνικό ιστό. Η αποκατάσταση της αίσθησης της κατεύθυνσης θα μπορούσε να είναι το βασικό μέλημα οποιουδήποτε αυτοκράτορα. 
 Ωστόσο, το χάος που ακολούθησε την ήττα του Μαντζικέρτ (1071) δεν ευνόησε τέτοιες διευθετήσεις. Αλλωστε στη βυζαντινή κοινωνία της συγκεκριμένης περιόδου δεν υπήρχε κάποιο καθαρό σχήμα με τις κοινωνικές διακρίσεις να γίνονται πιο θολές. Υπήρχαν αρκετές ευκαιρίες για πρόοδο και ακόμη περισσότερες για δωροδοκίες και ραδιουργίες Παρά τις αρχές της για ισότητα σε όλους, αρχές που επέτρεψαν για ένα διάστημα την άνοδο αντιπροσώπων των μεσαίων στρωμάτων, παρέμεινε αριστοκρατική και ιεραρχημένη. Ήταν πρακτικά μια κοινωνία υπακοής στον Αυτοκράτορα, τον πάτρωνα, τον αφέντη της οικογένειας, τον εκάστοτε ισχυρότερο. 

Η οικονομικά παρακμή αυτής της κοινωνίας και οι αρχαϊκές δομές της βιοτεχνίας και του εμπορίου της την οδηγούν σε στασιμότητα και την καθιστούν σε ένα βαθμό ανίκανη να παρακολουθήσει τις εξελίξεις του υπόλοιπου μεσογειακού κόσμου. Όταν θα προσπαθήσει να το κάνει και θα αποκαταστήσει τις σχετικές ισορροπίες, οι στρατιωτικές εξελίξεις θα οδηγήσουν στην περαιτέρω συρρίκνωσή της. 

-->
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο αφορά στη θέση των γυναικών στο κοινωνικό πλέγμα του βυζαντινού βίου. Στις παραγράφους 39 και 51 του Στρατηγικού διακρίνονται οι απόψεις του συγγραφέα για τη θέση των γυναικών. Η γυναίκα ως κόρη και κατόπιν ως σύζυγος βρίσκεται ουσιαστικά υπό περιορισμό. Απαγορεύεται να τη βλέπουν ξένα μάτια, ακόμη και εκείνα των φίλων της οικογένειας. Είναι υποχρεωμένη να παντρεύεται νέα και να είναι εντελώς υποταγμένη στον άντρα της. Είναι μια μορφή του γυναικωνίτη και όχι της κοινωνικής ζωής. 

Οι ενασχολήσεις της επικεντρώνονται στην ανάγνωση των Γραφών και τα οικιακά. Οφείλει να απέχει από τις διασκεδάσεις της πόλης και δεν κάνει παρέα με ελαφρές γυναίκες ή άνδρες που δεν αρέσουν στον άνδρα της. Τούτη την εικόνα προβάλλουν οι διανοούμενοι της βυζαντινής κοινωνίας, οι άνθρωποι της θρησκείας και οι λόγιοι. Το ανώτατο όριο της εκλέπτυνσής και του στολίσματός της είναι τα πολύ λεπτά υφάσματα, παρά τις σχετικές επικρίσεις της Εκκλησίας.


Το ελεύθερο διαζύγιο και η χωριστή περιουσία των συζύγων, στοιχεία της ρωμαϊκής κοινωνίας που αναγνωρίζονταν στο Βυζάντιο ως τον 8ο αιώνα από τον Ιουστινιάνειο Κώδικα, έχουν πλέον αντικατασταθεί από την έννοια της οικογενειακής περιουσίας ως αδιαίρετου συνόλου. Τούτο το στοιχείο περιόρισε σημαντικά τις ελευθερίες της και τη δυνατότητά της για αυτοδιάθεση. Η γυναίκα βγαίνει και πάλι από το γυναικωνίτη προς το τέλος του 11ου αιώνα και η αλλαγή ξεκινά από τους αυτοκρατορικούς και αριστοκρατικούς κύκλους, 
 

Στο φως των παραπάνω εξελίξεων η απαισιοδοξία του Κεκαυμένου, η τάση του προς την παλαιά τάξη πραγμάτων, ενσωματωμένη στο αυτοκρατορικό αξίωμα, η περιφρόνησή του προς τους δημόσιους υπάλληλους που κινούσαν τα νήματα της εξουσίας φαίνεται εν μέρει δικαιολογημένη, αλλά δεν ερμηνεύει τα ρεύματα του κοινωνικού αναβρασμού, ο οποίος θεωρήθηκε από αρκετούς ιστορικούς ως ωριμότητα μιας κοινωνίας για αλλαγές.

Παρασκευή 2 Ιουλίου 2010

Αναζητώντας Ταυτότητα στον σύγχρονο Μετανεωτερικό κόσμο, Ορισμοί-Βασικές αποσαφηνίσεις

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Επικαιρότητα του θέματος. Ελλάδα:
Γεωγραφικό-Πολιτισμικό Σταυροδρόμι. Ευρωπαϊκή και διεθνής διάσταση.

Ανθρωπολογικές προεκτάσεις του ταυτοτικού γεγονότος. Υπαρκτική ανάγκη προσδιορισμού ατομικού και συλλογικού.
Συναφή θέματα: η ελληνική ταυτότητα, η ευρωπαϊκή ταυτότητα, η ταυτοτική εκφραστική μέσω της πολιτικής, της τέχνης, της γλώσσας, ο σύγχρονος μηδενισμός, η παγκοσμιοποίηση, το οικολογικό πρόβλημα και οι προεκτάσεις του.
Άξονας θεμελιώδης του προβληματισμού μας: Η στάση που θα ακολουθήσουμε για να προσεγγίσουμε το θέμα:

Α) Ανάγκη εύρεσης νοήματος, δημιουργική δίψα για τα καίρια της ύπαρξής μας
Β) Κριτική πρόσληψη ιδεολογιών-ιδεολογημάτων.

ΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΘΕΜΑΤΟΣ:
Α) Μετανεωτερικότητα
Γιατί Μετανεωτερικός ο σύγχρονος κόσμος; Ανάγκη εύρεσης ενός περιεκτικού όρου. Εστιάζουμε στο ανθρωπολογικό κριτήριο και στο δυτικό κυρίαρχο πολιτισμικό μοντέλο.

     1. Προνεωτερικότητα (Μέχρι την Γαλλική Επανάσταση, Μεσαίωνας, Παλαιό Καθεστώς, Λουδοβίκος=Το Κράτος είμαι εγώ, άνθρωπος υποταγμένος στα φεουδαλικά και θρησκευτικά κοσμοσυστήματα).
    2. Νεωτερικότητα (μέχρι τον Γαλλικό Μάη ή την πτώση του Τείχους, άτομο, φορέας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, εκκοσμίκευση, Λογική, Επιστήμη, Εκθρόνιση του Θεού, Μηχανοκρατία, Βιομηχανική Επανάσταση, εξουσία στην Φύση.
    3. Μετανεωτερικότητα (Μετά-υπαρκτού σοσιαλισμού εποχή, κατάρρευση ιδεολογιών, τεχνολογική κυριαρχία, παγκοσμιοποίηση, νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός, οικολογικό πρόβλημα, καταναλωτικός ευδαιμονισμός, άνθρωπος manager-διαχειριστής και χρήστης-παθητικός δέκτης.

Β) Ταυτότητα-ταυτοτικό γιγνόμενο. Βασικές προσεγγίσεις. Διάκριση από παρεμφερείς έννοιες.

Ατομικό επίπεδο:
   1) Ταυτότητα
   2) Υπηκοότητα
   3) Ιθαγένεια
   4) Προσωπικότητα
   5) Ιδιαιτερότητα
   6) Η νοοτροπία
   7) Η ιδιοσυγκρασία
   8) Η ιδιοπροσωπία

Συλλογικό επίπεδο: Η ταυτότητα στοιχείο εθνικού, θρησκευτικού, κοινωνικού, γεωγραφικού προσδιορισμού.

Γ) Οι δοθείσες απαντήσεις για τον ταυτοτικό προσδιορισμό: Εθνικισμός-φυλετισμός, θρησκευτισμός, εθνομηδενισμός-ταξικός προσδιορισμός, παγκοσμιοποιημένο-καταναλωτικό άτομο εντός συστημάτων (νεόφυτος τύπος). Ελλάδα: 

   α) Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια (γελιοποίηση επί χούντας)
   β) ταξικός-υλιστικός προσδιορισμός (ιστορική και συνειδησιακή κατάρρευση μετά την πτώση του Τείχους )
   γ) δυτικός μεταπρατισμός-μιμητισμός (αδίεξοδο υπόδειγμα).

Δ) Τι είναι τελικά το ταυτοτικό γεγονός; Ερώτημα καίριο, συναρπαστικό, υπαρκτικά αναγκαίο. Πάνω σε ποια βάση θα πρέπει να τεθεί;
- Σύνθεση γεωγραφικών, οικονομικών, κοινωνικοπολιτικών αιτίων. Επίσης, δυνάμεις παγκόσμιες και ιστορικού βάθους συνδιαμορφώνουν την ταυτότητά μας ατομική και συλλογική, ενώ καταλυτικό ρόλο παίζουν και ψυχικές-ψυχολογικές αιτίες.
- Ας φωτίσουμε όμως και μία ανεπίγνωστη πλευρά της ταυτότητας: Ίσως απαντούμε στα θεμελιώδη ερωτήματα της ίδιας μας της ζωής. Ιδιάζων τρόπος στο υπάρχειν, φωτισμός της ύπαρξης, νοηματοδότηση του βίου. Ατομική, συλλογική, οικουμενική ταυτότητα: Αλληλοπλεκόμενες νοηματοδοτήσεις διαφόρων επιπέδων.

Ε) Οι Συνθήκες-Πλαίσιο εντός των οποίων τίθεται ο συγκεκριμένος προβληματισμός. Κομματική αποθηρίωση, ιδεοληψίες, δυσλειτουργία του πολιτικού-θεσμικού γεγονότος, εκμαυλισμός, αυτονόμηση του κομματικού κράτους-συστήματος από την κοινωνία, συντηρητικό κομματικό-πολιτικό τοπίο, άλυτα ζητήματα ιστορικού παρελθόντος, έλλειψη κοινού δημιουργικού οράματος-ιδανικού.

ΤΕΛΙΚΗ ΘΕΣΗ:

Στη χώρα μας υπάρχει σημαντικό ταυτοτικό πρόβλημα.
Ανάγκη πρότασης σε όλους τους τομείς. Πρόταση ενότητας, εθνική, σύγχρονη, οικουμενική. Ανάγκη για νέα νοηματοδότηση, αναστοχασμός και ιεράρχηση, καινούργιων πια, προτεραιοτήτων με βάση πραγματικές, υπαρκτικές ανάγκες. Συνείδηση πολυμορφίας, δημιουργικές ρεαλιστικές προτάσεις, για να βρούμε αυτό που μας συνέχει, τον Τρόπο μας. Τέτοιοι προβληματισμοί λειτουργούν δημιουργικά, απελευθερωτικά.

Εργαλείο μας στην αναζήτηση ταυτότητας η γλωσσική καλλιέργεια, η γλώσσα ως συγκροτημένος τρόπος σκέψης, ως Λογική, ως οριοθέτηση του κόσμου, μέσο ανασκαφής του Εγώ και του Είναι.
Μένουν για την ώρα ανοικτά τα ερωτήματα. Ποιοι είμαστε; Πώς πρέπει να ζούμε; Ποια η θέση μας στην παγκόσμια γεωγραφία; Ποιος ο αυτοπροσδιορισμός μας στον χώρο;

Η σημερινή κρίση αφετηρία υπαρκτικής δημιουργίας, ατομικής και συλλογικής. 
Με επινοητικό θάρρος και δημιουργικό ζήλο μπορούμε να γεννήσουμε νέα σχεδιάσματα, νέες μορφοποιήσεις του κόσμου.

Nικόλαος Ι. Παραδείσης
antifono.gr